Τι είναι η Θεραπεία PRP – Πλάσματος Πλούσιου σε Αιμοπετάλια;
Το PRP (Πλάσμα Πλούσιο Σε Αιμοπετάλια) αναπτύχθηκε περίπου πριν 20 χρόνια με στόχο την επούλωση των πληγών και την μείωση της απώλειας αίματος. Η χρήση PRP στην ορθοπαιδική έχει μακρά ιστορία.
Διάφορες ορθοπαιδικές παθήσεις που αντιμετωπίζονταν με άλλες θεραπευτικές μεθόδους, τώρα αντιμετωπίζονται με επιτυχεία με τη χρήση του πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma-PRP). Το PRP είναι μια ενέσιμη θεραπεία κατά την οποία χρησιμοποιείται το αίμα του ίδιου του ασθενούς, το οποίο με ειδική επεξεργασία και εμπλουτισμό εγχέεται τοπικά στην περιοχή της βλάβης.
Το αίμα αποτελείται από πλάσμα (το οποίο είναι το υγρό στοιχείο του αίματος και το περισσότερο είναι νερό), μέσα στο οποίο υπάρχουν κύτταρα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.
Τα αιμοπετάλια είναι γνωστά για την πήξη του αίματος ενώ έχουν μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών και ουσιών (τους αυξητικούς παράγοντες), μικροθρεπτικών συστατικών, γλυκόζη και αντισώματα, οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο για την επούλωση των τραυμάτων (ή επουλωτική διαδικασία) και την αγγειογένεση.
Το PRP είναι πλάσμα με πολύ περισσότερα αιμοπετάλια απ’ ότι υπάρχουν στο αίμα, δηλαδή η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων είναι 5-10 φορές μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Κατά τη διαδικασία λαμβάνεται μια μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή (10-30ml), η οποία τοποθετείται σε μια φυγόκεντρο μηχανή που περιστρέφεται σε γρήγορες ταχύτητες.
Η περιστροφή προκαλεί το διαχωρισμό του αίματος σε 3 μέρη:
- Τα ερυθρά αιμοσφαίρια
- Τα λευκά αιμοσφαίρια
- Και τα αιμοπετάλια (πλάσμα) όπου η συγκέντρωση τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ειδικής επεξεργασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση
Αυτή η διαδικασία (θεραπεία) μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ορθοπαιδικό ιατρείο με αιμοληψία από περιφερική φλέβα. Διαρκεί περίπου 15- 30 λεπτά και δεν πρέπει να λαμβάνονται αντιφλεγμονώδη φάρμακα μια βδομάδα πριν και μια βδομάδα μετά τη διαδικασία. Επειδή δημιουργείται από το ίδιο το αίμα του ασθενή δεν δημιουργεί αλλεργικές αντιδράσεις ή επιπλοκές.
Το PRP βοηθάει την επούλωση τραυματισμένων τενόντων, μυών και αρθρικού χόνδρου. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση αυξητικών παραγόντων δυνητικά επιτυγχάνει την επουλωτική διαδικασία.
Για επιτάχυνση της θεραπείας της περιοχής χρησιμοποιούμε 2 μεθόδους:
- Προσεκτική έγχυση PRP μέσα σε φλεγμονώδη ιστό όπου βοηθάει στην γρηγορότερη εξάλειψη της φλεγμονής.
- Διεγχειρητικά PRP, ειδικά διαμορφωμένου για επιτάχυνση επούλωσης μετά από χειρουργική αποκατάσταση τραυματισμών.
Χωρίς να είναι ξεκάθαρο πως το PRP μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο στον τένοντα σε ορισμένους ανθρώπους, πιστεύετε πως:
- Ενεργοποιεί και επιταχύνει την αυτοϊαση
- Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο και μειώνει έτσι τον πόνο του ασθενή
- Βελτιώνει τη λειτουργία της άρθρωσης
- Επιδιορθώνει τη βλάβη στον ιστό του τένοντα
Οι Παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με PRP είναι:
- Η περιοχή του σώματος που θα εφαρμοστεί
- Η γενική υγεία του ασθενή
- Αν η κάκωση είναι πρόσφατη ή προϋπήρχε μεγάλο χρονικό διάστημα
Παθήσεις που η θεραπεία με PRP μπορεί να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα είναι:
Παθήσεις τενόντων, μυών, συνδέσμων και κάποιες περιπτώσεις αρχόμενης οστεοαρθρίτιδας. Οι τένοντες είναι μαλακοί ιστοί που συνδέουν τους μύες με τα οστά. Οι μύες μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις στους τένοντες, με συνέπεια να τραυματίζονται από υπερχρήση.
Η βλάβη στον τένοντα ονομάζεται τενοντίτιδα ή τενοντοπάθεια. Είναι μια κατάσταση όπου ο τένοντας λόγω επανηλλειμένων “μικροτραυματισμών” έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της δομικής σύνθεσης (ποσότητα κολλαγόνου που περιέχει ο τένοντας) σε μια διαδικασία εκφυλιστική και άσηπτης φλεγμονής.
Αυτή η εκφυλιστική διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις:
- Χρόνιο πόνο
- Ανικανότητα στην κίνηση
- ή ρήξη του τένοντα
Τέτοιες βλάβες μπορεί να είναι:
- Τενοντίτιδες
- Έξω επικονδυλίτιδα αγκώνα
- Έσω επικονδυλίτιδα αγκώνα
- Τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα
- Τενοντίτιδα και μερική ρήξη του στροφικού πετάλου του ώμου
- Τενοντίτιδα αχίλλειου
- Πελματιαία απονευρωσίτιδα
- Τενοντίτιδα προσαγωγών
- Τενοντίτιδα γλουτιαίων
- Αρχόμενες οστεοαρθρίτιδες (γόνατος – ισχίου)
- Στενωτικές τενοντοελυτρίτιδες
- Τροχαντηρίτιδα ισχίου
- Θλάση προσαγωγών, τετρακέφαλου, ιγνυακών, μηριαίων και οπίσθιων
- Χονδροπάθειες γόνατος, ισχίου και ποδοκνημικής
- Χονδρομαλάκωση επιγονατίδας
- Θλάση μερική ρήξη συνδέσμων
- Σύνδρομο λαγοκνημιαίας ταινίας
- Διάστρεμμα ποδοκνημικής
Βιβλιογραφία – References
- Vithran DT, Xie W, Opoku M, Essien AE, He M, Li Y. The Efficacy of Platelet-Rich Plasma Injection Therapy in the Treatment of Patients with Achilles Tendinopathy: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Clin Med. February 2023. 12(3): 995.
- Freire MRM, Silva PMC, Azevedo AR, et al. Platelet-rich plasma with versus without hyaluronic acid for hip osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Front Bioeng Biotechnol. March 2025. 13: 1545431.
- Berrigan W, Tao F, Kopcow J, et al. The Effect of Platelet Dose on Outcomes after Platelet Rich Plasma Injections for Musculoskeletal Conditions: A Systematic Review and Meta-Analysis. Curr Rev Musculoskelet Med. October 2024. 17(5): 345–356.
- Santiago MS, Doria FM, Morais Sirqueira Neto J, et al. Platelet-rich plasma with versus without hyaluronic acid for hip osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Front Bioeng Biotechnol. March 2025. 13: 1545431.
- Lim A, Zhu JB, Khanduja V. The use of intra-articular platelet-rich plasma as a therapeutic intervention for hip osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Am J Sports Med. August 2023. 51(8): 2487–2497.
- Nouri F, Babaee M, Peydayesh P, Esmaily H, Raeissadat SA. Comparison between the effects of ultrasound guided intra-articular injections of platelet-rich plasma (PRP), high molecular weight hyaluronic acid, and their combination in hip osteoarthritis: a randomized clinical trial. BMC Musculoskelet Disord. October 2022. 23(1): 856.
- Arthur Vithran DT, Xie W, Opoku M, Essien AE, He M, Li Y. The Efficacy of Platelet-Rich Plasma Injection Therapy in the Treatment of Patients with Achilles Tendinopathy: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Clin Med. February 2023. 12(3): 995.
- Simental-Mendía M, Acosta-Olivo CA, Hernández-Rodríguez AN, et al. Intraarticular injection of platelet-rich plasma in knee osteoarthritis: single versus triple application approach. Acta Reumatol Port. April 2019. 44(2): 138–144.
- Tucker JD, Goetz LL, Duncan MB, et al. Randomized, Placebo-controlled analysis of the knee synovial environment following platelet-rich plasma treatment for knee osteoarthritis. PM R. July 2021. 13(7): 707–719.
- Palco M, Rizzo P, Basile GC, et al. Platelet-Rich plasma combined with hyaluronic acid versus leucocyte and platelet-rich plasma in the conservative treatment of knee osteoarthritis. Medicina (Kaunas). March 2021. 57(3): 222.
- Wang YC, Lee CL, Chen YJ, et al. Comparing the efficacy of Intra-articular single platelet-rich plasma(PRP) versus Novel Crosslinked Hyaluronic Acid for early-stage knee osteoarthritis: a prospective, Double-Blind, randomized controlled trial. Med (Kaunas). August 2022. 58(8): 1234.
- Kearney RS, Costa ML. Effect of platelet-rich plasma injection vs sham injection on tendon dysfunction in patients with chronic midportion Achilles tendinopathy: a randomized clinical trial. JAMA. August 2021. 326(2): 137–144.
- Boesen AP, Hansen R, Boesen MI, et al. Effect of high-volume injection, platelet-rich plasma, and sham treatment in chronic midportion Achilles tendinopathy: a randomized double-blinded prospective study. Am J Sports Med. September 2017. 45(9): 2034–2043.
- De Carli A, Lanzetti RM, Ciompi A, et al. Can platelet-rich plasma have a role in Achilles tendon surgical repair? Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. December 2016. 24(12): 2231–2237.
- Murawski CD, Smyth NA, Newman H, Kennedy JG. A single platelet-rich plasma injection for chronic midsubstance Achilles tendinopathy: a retrospective study. Foot Ankle Spec. December 2014. 7(6): 372–376.
- De Vos RJ, Weir A, van Schie HT, et al. Platelet-rich plasma injection for chronic Achilles tendinopathy: a randomized controlled trial. JAMA. January 2010. 303(2): 144–149.
- De Jonge S, de Vos RJ, Weir A, et al. One-year follow-up of platelet-rich plasma treatment in chronic Achilles tendinopathy: a double-blind randomized placebo-controlled trial. Am J Sports Med. August 2011. 39(8): 1623–1629.
- Krogh TP, Ellingsen T, Christensen R, et al. Ultrasound-guided injection therapy of Achilles tendinopathy with platelet-rich plasma or saline: a randomized, blinded, placebo-controlled trial. Am J Sports Med. August 2016. 44(8): 1990–1997.
- Boesen AP, Boesen MI, Hansen R, et al. Effect of platelet-rich plasma on nonsurgically treated acute Achilles tendon ruptures: a randomized, double-blinded prospective study. Am J Sports Med. September 2020. 48(9): 2268–2276.
- Van der Vlist AC, van Oosterom RF, van Veldhoven PLJ, et al. Effectiveness of a high volume injection as treatment for chronic Achilles tendinopathy: randomized controlled trial. BMJ. August 2020. 370: m3027.
- Zhao G, Zhang J, Nie D, et al. HMGB1 mediates the development of tendinopathy due to mechanical overloading. PLoS One. September 2019. 14(9): e0222369.
- Zhang J, Wang JH. Platelet-rich plasma releasate promotes differentiation of tendon stem cells into active tenocytes. Am J Sports Med. December 2010. 38(12): 2477–2486.
- Zhang J, Wang JH. Mechanobiological response of tendon stem cells: implications of tendon homeostasis and pathogenesis of tendinopathy. J Orthop Res. May 2010. 28(5): 639–643.
- Zhang J, Pan T, Liu Y, Wang JH. Mouse treadmill running enhances tendons by expanding the pool of tendon stem cells (TSCs) and TSC-related cellular production of collagen. J Orthop Res. September 2010. 28(9): 1178–1183.
- Zhang J, Wang JH. The effects of mechanical loading on tendons—an in vivo and in vitro model study. PLoS One. July 2013. 8(7): e70740.
